2. Negativa exponenter och exponenten noll
Vi undersöker vad följande uttryck betyder och hur vi kan uttrycka dem:
- a−4a−4
- a0a0.
Exempel 1Vi bestämmer tillsammans
- (−5)0(−5)0
- 3−33−3
- 3−13−1
- (23)−1(23)−1
- (a2)−3(a2)−3.
Lösning
- (−5)0=1(−5)0=1
- 3−3=133=1273−3=133=127
- 3−1=133−1=13
- (23)−1=123=32(23)−1=123=32
- (a2)−3=1(a2)3=1a323=8a3(a2)−3=1(a2)3=1a323=8a3
Uppgifter
- Bestäm
- 9⋅3−39⋅3−3
9⋅3−3=9⋅133=927=139⋅3−3=9⋅133=927=13
- a(2a)−2a(2a)−2
a(2a)−2=a⋅14a2=14aa(2a)−2=a⋅14a2=14a
- (35)−1(35)−1
(35)−1=53(35)−1=53
- 9⋅3−39⋅3−3
- Förenkla
- (x+2)0(x+2)0
(x+2)0=1(x+2)0=1
- (x+2)1(x+2)1
(x+2)1=x+2(x+2)1=x+2
- (x+2)−1(x+2)−1
(x+2)−1=1x+2(x+2)−1=1x+2
- (x+2)0(x+2)0
- Bestäm värdet av
- 3−2−30+313−2−30+31
3−2−30+31=19−1+3=2193−2−30+31=19−1+3=219
- 3−2⋅30/313−2⋅30/31
3−2⋅30/31=19⋅1⋅13=1273−2⋅30/31=19⋅1⋅13=127
- 3−2+(30/3−1)3−2+(30/3−1)
3−2+(30/3−1)=19+(1/13)=19+3=3193−2+(30/3−1)=19+(1/13)=19+3=319
- 3−2−30+313−2−30+31
- Bestäm det exakta värdet av
- 3−17+3−17+3−173−17+3−17+3−17
3−17+3−17+3−17=3⋅3−17=31−17=3−163−17+3−17+3−17=3⋅3−17=31−17=3−16
- 7⋅3−9+2⋅3−97⋅3−9+2⋅3−9
7⋅3−9+2⋅3−9=739+239=939=3239=32−9=3−7=121877⋅3−9+2⋅3−9=739+239=939=3239=32−9=3−7=12187
- 7⋅104+3⋅100+1⋅10−1+5⋅10−47⋅104+3⋅100+1⋅10−1+5⋅10−4
7⋅104+3⋅100+1⋅10−1+5⋅10−4=7⋅10000+3⋅1+1⋅110+5⋅110000=70000+3+0,1+0,0005=70003,10057⋅104+3⋅100+1⋅10−1+5⋅10−4=7⋅10000+3⋅1+1⋅110+5⋅110000=70000+3+0,1+0,0005=70003,1005
- Uttryck talet 503,706 som en summa på motsvarande sätt som ovan.
503,706=500+3+0,7+0,006=5⋅100+3⋅1+7⋅110+6⋅11000=5⋅102+3⋅100+7⋅10−1+6⋅10−3503,706=500+3+0,7+0,006=5⋅100+3⋅1+7⋅110+6⋅11000=5⋅102+3⋅100+7⋅10−1+6⋅10−3
- 3−17+3−17+3−173−17+3−17+3−17
- Förenkla
- b9⋅b−4b9⋅b−4
b9⋅b−4=b9⋅1b4=b5b9⋅b−4=b9⋅1b4=b5
- m2(mn2)−2m2(mn2)−2
m2(mn2)−2=m2⋅1m2n4=1n4m2(mn2)−2=m2⋅1m2n4=1n4
- (1+n)−2(1+n)−2
(1+n)−2=1(1+n)2=1n2+2n+1(1+n)−2=1(1+n)2=1n2+2n+1
- b9⋅b−4b9⋅b−4
- Förenkla följande uttryck. Vilket uttryck mostvaras av 13x513x5?
- (3x)−5(3x)−5
(3x)−5=1(3x)5=135x5=1243x5(3x)−5=1(3x)5=135x5=1243x5
Inte denna.
- 3x−53x−5
3x−5=3x53x−5=3x5
Inte denna.
- 13x−513x−5
13x−5=13⋅1x5=13x513x−5=13⋅1x5=13x5
Denna!
- x−53x−53
x−53=1x53=1x5⋅13=13x5x−53=1x53=1x5⋅13=13x5
Också denna!
- (3x)−5(3x)−5
- Förenkla
- an−1anan−1an
an−1an=a(n−1)−n=a−1=1aan−1an=a(n−1)−n=a−1=1a
- an−1⋅a−(n+1)an−1⋅a−(n+1)
an−1⋅a−(n+1)=a(n−1)+(−(n+1))=a−2=1a2an−1⋅a−(n+1)=a(n−1)+(−(n+1))=a−2=1a2
- an−1anan−1an
- I följande uppgift har du olika uträkningar som följer potensreglerna. Visa att de stämmer.
- (ab)−8=1a8⋅1b8(ab)−8=1a8⋅1b8
Vi har
(ab)−8=a−8b−8=1a8⋅1b8(ab)−8=a−8b−8=1a8⋅1b8
- (ab)−8=b8a8(ab)−8=b8a8
Vi har
(ab)−8=a−8b−8=1a81b8=1a8⋅b81=b8a8(ab)−8=a−8b−8=1a81b8=1a8⋅b81=b8a8
Eller så jobbar du via (ab)−8=1(ab)8(ab)−8=1(ab)8.
- a19⋅a−23=1a4a19⋅a−23=1a4
Vi har
a19⋅a−23=a+19−23=a−4=1a4a19⋅a−23=a+19−23=a−4=1a4
- a5a−9=a14a5a−9=a14
Vi har
a5a−9=a5−(−9)=a14a5a−9=a5−(−9)=a14
- (a−3)4=1a12(a−3)4=1a12
Vi har
(a−3)4=a−3⋅4=a−12=1a12(a−3)4=a−3⋅4=a−12=1a12
Eller via (a−3)4=(1a3)4(a−3)4=(1a3)4.
- (ab)−8=1a8⋅1b8(ab)−8=1a8⋅1b8